Wat zijn de signalen dat je afzuigsysteem niet goed meer werkt?
Een goed werkend afzuigsysteem is essentieel in veel industriële omgevingen. Zonder goed functionerende afzuiging kunnen productieprocessen stilvallen, producten aangetast worden en medewerkers gezondheidsklachten ontwikkelen. Toch komt het regelmatig voor dat afzuigsystemen ongemerkt minder goed gaan presteren. In deze blog leggen we uit welke signalen erop wijzen dat je afzuigsysteem niet meer goed werkt, en wat je eraan kunt doen.
Waarom is een goed afzuigsysteem zo belangrijk?
Afzuigsystemen spelen een cruciale rol in de veiligheid, productkwaliteit en het comfort op de werkvloer. Ze voeren schadelijke stoffen, stofdeeltjes, dampen, warmte of vocht af en zorgen ervoor dat de lucht in de ruimte gezond en werkbaar blijft.
Als een afzuigsysteem niet goed functioneert, kunnen stoffen zich ophopen in de lucht, met allerlei gevolgen:
- Gezondheidsrisico’s voor personeel (zoals ademhalingsklachten, hoofdpijn of huidirritatie)
- Verminderde kwaliteit van producten (bijvoorbeeld door stofvervuiling of vocht)
- Verhoogde kans op explosies of brand in ATEX-zones
- Corrosie of vervuiling van machines en installaties
- Slechter werkklimaat, verminderde productiviteit en hoger ziekteverzuim
Het is dus belangrijk om problemen vroegtijdig te herkennen. Hieronder bespreken we de meest voorkomende signalen dat een afzuigsysteem zijn werk niet goed meer doet.
1. Toename van stof in de werkomgeving
Zie je dat werkplekken, machines of vloeroppervlakken sneller stoffig worden dan normaal? Dat kan erop wijzen dat de afzuiging onvoldoende krachtig is, niet goed is afgesteld of dat er verstoppingen zijn in de leidingen of filters.
In sommige gevallen zie je zelfs stofpluimen ontstaan bij bepaalde processen, wat een direct teken is van een te lage afzuigcapaciteit bij de bron.
Let ook op fijne stoflagen op moeilijk bereikbare plekken, zoals boven op machines of lichtarmaturen. Deze kunnen zich onopgemerkt ophopen en brandgevaar opleveren.
2. Slechte of muffe lucht in de ruimte
Een goed functionerend afzuigsysteem draagt bij aan frisse lucht op de werkvloer. Als je merkt dat de lucht muf, bedompt of zelfs onprettig ruikt, kan dit betekenen dat dampen of geuren onvoldoende worden afgevoerd.
Oorzaken kunnen zijn:
- Defecte ventilatoren of afzuigmotoren
- Verouderde of verzadigde geur- en koolstoffilters
- Onvoldoende luchtverversing
- Gebrek aan balans tussen afzuiging en toevoer
Mensen kunnen aan geuren wennen, dus neem vooral klachten van nieuwe medewerkers of bezoekers serieus.
3. Lokaal hogere temperaturen of vochtproblemen
Een minder goed werkend afzuigsysteem kan ook zorgen voor ophoping van warme lucht of vocht in bepaalde delen van de ruimte. Als medewerkers klagen over warmte of als je condensvorming op leidingen of ramen ziet, is dat een aanwijzing dat er te weinig luchtstroming of afvoer plaatsvindt.
Let vooral op:
- Condensdruppels op muren of plafonds
- Beslagen ramen
- Natte vloeren of plassen
- Muffe geur (vaak veroorzaakt door schimmelvorming)
In productieomgevingen kan teveel vocht leiden tot schimmelgroei, materiaaluitzetting of zelfs kwaliteitsverlies van grondstoffen.
4. Hogere energiekosten of slechter rendement
Wanneer een afzuigsysteem minder goed werkt, moet het vaak harder draaien om hetzelfde effect te bereiken. Dit zorgt voor een hoger energieverbruik. Als je merkt dat de energierekening stijgt zonder dat er meer productie is, kan dit een verborgen symptoom zijn van een inefficiënte luchttechnische installatie.
Daarnaast kan het rendement van warmteterugwinning verminderen als filters of luchtstromen verstoord zijn. Dit merk je vaak aan grotere temperatuurschommelingen of hogere energielasten in seizoenspieken.
5. Hoorbare afwijkingen of trillingen
Een verandering in geluid is vaak een vroegtijdig signaal van technische problemen. Denk aan:
- Ratelende of schurende geluiden bij ventilatoren of motoren
- Abnormale trillingen in kanalen of ventilatie-units
- Hoger toerental van motoren dan normaal
Deze verschijnselen kunnen wijzen op slijtage, loszittende onderdelen, versleten lagers of zelfs defecte dempers. Het negeren van deze signalen kan leiden tot uitval of dure reparaties.
6. Medewerkers klagen over gezondheidsklachten
Als meerdere collega’s last krijgen van klachten zoals:
- Hoofdpijn
- Geïrriteerde ogen
- Droge keel of hoest
- Vermoeidheid of duizeligheid
Dan kan de luchtkwaliteit in het geding zijn. Zeker in omgevingen met chemische dampen, fijnstof of hoge temperaturen is dit een duidelijk signaal dat de lucht niet voldoende wordt ververst of gereinigd.
Zorg voor een open cultuur waarin klachten serieus worden genomen en vastgelegd. Regelmatige luchtmetingen kunnen helpen om de oorzaak te achterhalen.
7. Snel vervuilende filters of luchtkanalen
Filters die sneller dan normaal vervuild raken, kunnen erop wijzen dat er teveel stof of dampen in de lucht zitten, of dat het systeem verkeerd is afgesteld. Een filter dat voortdurend verstopt raakt, belemmert de luchtstroom en verhoogt het energieverbruik.
Ook luchtkanalen kunnen inwendig vervuild raken, vooral als er geen goede voorfiltratie of te weinig onderhoud is. Dit kan niet alleen de werking verstoren, maar ook brandgevaar opleveren.
Laat filters, roosters en luchtkanalen regelmatig visueel inspecteren en reinigen waar nodig.
8. Verlies van onderdruk of onbalans in het systeem
In veel productieomgevingen is onderdruk gewenst, bijvoorbeeld om verspreiding van dampen of stof naar andere ruimtes te voorkomen. Als deuren onverwacht openwaaien, geuren zich verspreiden of afzuigpunten niet meer zuigen zoals voorheen, is er mogelijk sprake van een onbalans in het systeem.
Oorzaken kunnen zijn:
- Lekkage in luchtkanalen
- Verstopping of defect in een ventilator
- Verandering in productieopstelling zonder herinregeling van het systeem
Een luchtonbalans kan onopgemerkt blijven, maar veel impact hebben op veiligheid en hygiëne.
9. Visuele inspectie wijst op slijtage of vervuiling
Tot slot: gebruik je ogen. Visuele inspectie kan veel problemen tijdig blootleggen:
- Verkleuring of roestvorming op luchtroosters
- Loszittende kleppen, kappen of kanalen
- Beschadigde isolatie
- Zichtbaar vuil rond afzuigpunten
Plan regelmatig een technische inspectie in, vooral bij intensieve productieprocessen. Vaak zijn beginnende problemen eenvoudig te verhelpen als je er op tijd bij bent.
Wat kun je doen bij een slecht werkend afzuigsysteem?
Als je één of meerdere van bovenstaande signalen herkent, is het verstandig om actie te ondernemen:
1. Voer een meting of inspectie uit: Laat een specialist de luchtstromen, filterconditie en componenten controleren.
2. Reinig of vervang filters: Verstopte filters zijn een veelvoorkomende oorzaak van verminderde afzuiging.
3. Controleer ventilatoren en motoren: Slijtage, onbalans of storingen kunnen het systeem stilleggen.
4. Laat het systeem opnieuw inregelen: Vooral na verbouwingen of gewijzigde productie-indeling is dit essentieel.
5. Plan regelmatig onderhoud: Voorkom problemen door het systeem preventief te controleren en reinigen.
Tot slot
Een afzuigsysteem is vaak onzichtbaar aanwezig, maar van levensbelang voor een goed functionerende productieomgeving. Door alert te zijn op de signalen van verminderde werking voorkom je schade, klachten en productiestilstand.
Twijfel je over de staat van jouw installatie? Neem contact op met een luchttechnisch specialist zoals LMI Luchttechniek voor een vrijblijvende inspectie of advies op maat. Zo zorg je voor een veilige, gezonde en efficiënte werkomgeving voor iedereen op de werkvloer.
Meer weten over onderhoud, filters of complete renovatie van jouw afzuigsysteem? Neem gerust contact met ons op.